Pomorze Kościół filialny p.w. „Podwyższenia Krzyża” w Machowinie

Kościół filialny p.w. „Podwyższenia Krzyża” w Machowinie

szczypior
547 wyświetleń

Kościół filialny p.w. „Podwyższenia Krzyża” w Machowinie – atrakcje turystyczne

Kościół z 1374 r. na fundamencie z polnych kamieni, przebudowany na barokowy; skrywa w podziemiach szczątki rycerzy z potężnego rodu von Krummel. Włości Krummelów rozciągały się od Duninowa po Sławno. W przedsionku kościoła zachowała się pokrywa krypty ostatniego z nich, Georga. W kamieniu wyryto informację, że zmarł o godz. 8 rano 5 lipca 1602 r. Wg legendy, 63-letniego rycerza zabódł na polowaniu jeleń. Na płycie wyryto klątwę: „Kto poruszy ten nagrobek, niech go dotknie nieszczęście”. Kamienna płyta nagrobna Georga Krümmel          Wcześniej, bo jeszcze przed reformacją, kościół w Duninowie miał być miejscem potwornej zbrodni: rycerz Wulff (czyli Wilk) Krummel zabił przy ołtarzu miejscowego proboszcza. W kronikach kościelnych zachował się poemat zatytułowany „Rycerz i ksiądz”. Nieznany autor opisał Wulffa jako mężnego i sprawiedliwego, acz gwałtownego wojownika. Rycerz stracił panowanie nad sobą, gdy u wrót kościoła napotkał starowinkę, odesłaną od ołtarza przez kapłana udzielającego Komunii Świętej, bo w ofierze przyniosła tylko 3 jajka. „Precz klecho ze świętego miejsca” – zawołał Krummel wtargnąwszy do świątyni – „Fałszywie uczysz miłosierdzia, bo odesłałeś biedną od Stołu Pańskiego”. Dumny ksiądz zganił dziedzica. Wtedy rycerz mieczem przebił mu serce. W ramach pokuty Wulff miał oddać Kościołowi Starkowo, Pęplino i pępliński las oraz boso udać się na pielgrzymkę do Rzymu.         Kto wchodzi do kościoła w Duninowie, ten po prawej stronie natyka się na zamocowaną na ścianie i pomalowaną szarą farbą olejną płytę nagrobną von Krummel i von Below. Powstała w 1615 roku i znaczyła miejsce pochówku członków tych rodów. Kilkakrotnie zmieniała swoje miejsce w kościele, aż znalazła się w kruchcie kościoła. Tablica zwiera kilka herbów: von Krummel, von Tesken, von Glasenap, von Puttkammer, von. Below. Napis łaciński, częściowo zatarty (płyta była umieszczona w posadzce kościoła) był kilkakrotnie uzupełniany.   Herb von Puttkammer – ujęty z profilu uskrzydlony rybogryf z uniesionymi szponami, zwrócony w prawo. Herb von Below – w polu trzy męskie ucięte głowy w stożkowych czapkach, en face. Twarze mają fryzowany zarost, rzeźbione oczy i małe nosy.   Herb von Glasenap – węgielnica zakończona ujętą z profilu męską głową, z krótkimi włosami, odsłaniającymi lewe ucho.       W kruchcie kościoła jeszcze jeden przedmiot zasługuje na uwagę: XIX-wieczna kamienna chrzcielnica. Jej oryginalne neogotyckie kształty i doskonała jakość wykonania sprawiają, że ten przedmiot może być ozdobą nie tylko wiejskiego kościoła. Każde pole czaszy jest ozdobione ostrołukiem zakończonym u dołu lilią, co przywodzi nam na myśl gotyckie katedry.     Już w nawie głównej jednym z dominujących elementów jest XIX-wieczny drewniany żyrandol. Ażurowe ornamenty w kształcie ostrołuków i trójliści sprawiają, ze ciężki świecznik jest dekoracyjny i sprawia optycznie lżejsze wrażenie. Całość jest polichromowana na brązowo i złoto, dopasowana do wyposażenia kościoła. Ciekawi mogą stanąć bezpośrednio pod żyrandolem: zobaczą wówczas, że składa się on z ośmiu pól, z których każde jest identyczne, jak poprzednie. Doskonała harmonia tego żyrandola sprawia, że jest to przedmiot wysokiej klasy.       Cztery okna w prezbiterium duninowskiego kościoła to cztery biblijne sceny: Boże Narodzenie, Ukrzyżowanie, Zmartwychwstanie i  Jezusa błogosławiącego dzieci. Witraż „Ukrzyżowanie” pochodzi z 1889 roku i został ufundowany przez rodzinę von Below. Ich herb, jako fundatorów, znajduje się w dolnej części tego ołtarza. W kole, które historycy sztuki zwą tondem, centralną postacią jest umierający na krzyżu Jezus. Artysta nie zapomniał i o innych postaciach: po lewej stronie krzyża mdlejącą Maryję podtrzymuję św. Jan, u stóp płacze Maria Magdalena, z prawej – z Marią (prawdopodobnie Kleofasową) Józef z Arymatei. Całość jest utrzymana w żywych kolorach: czerwieni, żółci, błękicie, zieleniach. Twarze i odsłonięte ramiona postaci są odmalowane w naturalnych „cielistych” barwach.     Drugim z zasługujących na uwagę witraży jest „Boże Narodzenie”. Ten witraż również pochodzi z 1889r. Święta rodzina umieszczona w centralnej części tonda, oświetlona jest Gwiazdą Betlejemską. Pozostałe postacie, znajdujące się jakby w cieniu, utrzymane są w brązowo-sepiowych barwach w przeciwieństwie do Maryi i Józefa, których szaty i płaszcze są w żywych czystych kolorach. Dominuje biel pieluszek Jezusa.     Trzeci z olei witraż to Zmartwychwstanie. Jezus, wstający z grobu, ubrany w czerwoną szatę, wznosi się ponad głowami żołnierzy, ponad otwarty sarkofag.     Jednym z oryginalnych przedmiotów znajdujących w kościele w Duninowie jest bez wątpienia  barokowa ambona, której powstanie datuje się na około 1750r. Kosz ambony wsparty jest na aniele, który stoi na kamiennym postumencie. Wszyscy zwracają uwagę na ozdobę anioła – korale, które znajdują się na lewej ręce postaci oraz na szyi.     Na ambonę prowadzi kilka prostych stopni. Sama ambona jest zamknięta prostą bramką. Zdziwią się miłośnicy baroku, przyzwyczajeni do przepychu złota i bieli lub złota i czerni w tym stylu. Tu mamy do czynienia z barokiem, w którym postaciom nadaje się naturalne lub zbliżone do naturalnych kolory.     Ponad kościołem, w wieży, znajduje się jeden z najciekawszych przedmiotów: gotycki, prawdopodobnie XV-wieczny dzwon spiżowy o średnicy 103 cm. Na nim znajduje się napis łaciński „to rex glorie xpe veni cum pace + consolor en uina fleo mortus pello nocina” Dzwon jest wyszczerbiony przy krawędzi – jest to efekt uderzeń serca, którego siła przez wieki naruszyła pierwotną konstrukcję dzwonu. Niestety, dostęp na wieżę jest utrudniony, a przez to sam dzwon również jest niedostępny dla zwiedzających.

Ustka – ciekawe miejsca w okolicy, co warto zobaczyć

 

Zdjęcia Kościół filialny p.w. „Podwyższenia Krzyża” w Machowinie

O nas

Niesamowite Pomorze. Atrakcje turystyczne na pomorzu. Pomorze to jeden z najbardziej niesamowitych regionów w Polsce. 

Zobacz również: Pogoda w Polsce

ZObacz również